ODE I MILE: Dodik se povlači, ukinute odluke Narodne skupštine RS

Narodna skupština Republike Srpske danas razmatra prijedlog da se ponište zaključci usvojeni u decembru prošle godine, koji su se odnosili na rad državnih pravosudnih institucija. Na dnevnom redu sjednice, pod trećom tačkom, nalazi se upravo prijedlog o stavljanju van snage odluka iz decembra 2024. godine.

Ovakav potez vlasti u Republici Srpskoj, predvođene Miloradom Dodikom, predstavlja svojevrsno povlačenje ranijih političkih odluka koje su bile donošene tokom zaoštrenih odnosa s institucijama Bosne i Hercegovine i međunarodnim predstavnicima.

Podsjetimo, u to vrijeme Narodna skupština RS donijela je niz zaključaka kojima su Sud BiH, Tužilaštvo BiH i Visoki sudski i tužilački savjet proglašeni “neustavnim” i “nametnutim od strane visokog predstavnika”. Dokument je sadržavao oštre osvrte na djelovanje međunarodne zajednice, uz tvrdnje da odluke tih institucija “nisu u skladu s Ustavom BiH i principima vladavine prava”.

Tada je Skupština navodila da su Sud i Tužilaštvo BiH “instrument političkih procesa protiv predstavnika Republike Srpske”, posebno pozivajući se na odluke visokog predstavnika Kristijana Šmita. U zaključcima je stajalo i da se predsjednik RS, kao i direktor Službenog glasnika, ne trebaju odazivati na pozive državnih sudskih organa dok predsjednik ne bude sposoban učestvovati u postupku.

Jedan od spornih zaključaka predviđao je i obustavu učešća predstavnika Republike Srpske u odlučivanju unutar institucija BiH, osim u pitanjima koja se odnose na prenos nadležnosti s entiteta na državni nivo. U tekstu je, između ostalog, istaknuto da Evropska unija treba osigurati “pravične uslove suđenja u BiH” kao preduslov za nastavak saradnje.

Skupština je tada osudila djelovanje Tužilaštva BiH, tvrdeći da se time narušava ustavni poredak i vrši pritisak na zakonodavnu vlast u RS. Dodatno, od Vlade Republike Srpske zatraženo je da pripremi izmjene Krivičnog zakonika, kako bi “nepoštovanje odluka institucija RS” bilo tretirano kao krivično djelo.

Sada, nekoliko mjeseci kasnije, prijedlog da se ti zaključci ponište tumači se kao značajan zaokret vlasti u Banjaluci. Iako zvaničnici SNSD-a još nisu dali zvanične izjave, ovaj potez se vidi kao mogući pokušaj smirivanja tenzija između entitetskih i državnih institucija, u trenutku kada Bosna i Hercegovina ulazi u ključnu fazu evropskih integracija.

Politički analitičari smatraju da bi ovim potezom vlast Republike Srpske mogla pokušati ojačati imidž konstruktivnog partnera unutar BiH i prema međunarodnim institucijama, nakon perioda obilježenog napetostima i kritikama međunarodne zajednice.