LOŠE VIJESTI ZA DODIKA: EU gubi strpljenje – pritisak raste!

Evropsko vijeće, kao najviše političko tijelo Evropske unije, u Nacrtu zaključaka o proširenju koji će se naći pred evropskim liderima 18. i 19. decembra u Briselu, uputilo je jasnu i nedvosmislenu poruku Bosni i Hercegovini. U dokumentu se posebno naglašava da Evropska unija očekuje da BiH u potpunosti uskladi svoje djelovanje s restriktivnim mjerama koje EU provodi protiv Rusije i Bjelorusije, što predstavlja jedan od ključnih uslova na evropskom putu.

Ovo upozorenje iz Brisela dolazi samo nekoliko sedmica nakon što je Evropska komisija 4. novembra objavila izvještaj u kojem se navodi da u Bosni i Hercegovini i dalje postoji otpor punom usklađivanju sa sankcijama. Komisija je tada jasno ukazala da član Predsjedništva BiH iz reda srpskog naroda promoviše „neutralan“ stav, dok je bivši predsjednik entiteta RS javno izrazio podršku ruskoj agresiji na Ukrajinu. Takva politička pozicija, prema ocjeni EK, stvorila je ozbiljne prepreke u primjeni evropskih sankcija u institucijama koje su pod kontrolom kadrova SNSD-a.

U izvještaju se navodi da su te strukture ignorisale zabranu letova iz Rusije, kao i zabranu emitiranja sadržaja ruskih državnih medija na teritoriji BiH. Dodatno je istaknuto da pojedina državna ministarstva i agencije, i pored restriktivnih mjera EU, intenziviraju saradnju s ruskim institucijama.

Najproblematičnijim se smatra potez Instituta za metrologiju i Instituta za standardizaciju BiH, koji su u septembru potpisali memorandume o razumijevanju s ruskim Rostandartom – institucijom koja se nalazi pod sankcijama Evropske unije. Ovakav korak u Briselu je ocijenjen kao direktno odstupanje od obaveza jedne zemlje kandidatkinje.

Evropsko vijeće sada očekuje da Bosna i Hercegovina znatno ojača kapacitete za provođenje međunarodnih restriktivnih mjera te da u potpunosti primjenjuje sve sankcije EU protiv Rusije i Bjelorusije. Kada se insistira na „potpunoj usklađenosti“, to uključuje sve – od finansijskih i trgovinskih restrikcija, preko zabrane saradnje s sankcionisanim institucijama, pa do obaveze sprečavanja emitiranja sadržaja ruskih državnih medija, uključujući „Russia Today“.

U praksi, poruka Evropskog vijeća znači da institucije BiH moraju jasno dokazati da su spremne preuzeti odgovornost i primjenjivati evropsku zajedničku spoljnu i sigurnosnu politiku. To se posebno odnosi na državne agencije koje, prema navodima Evropske komisije, najsporije provode obaveze koje proizlaze iz režima sankcija.

S obzirom na geopolitičku situaciju i pristupni status Bosne i Hercegovine, očekuje se da će Evropsko vijeće ovaj Nacrt zaključaka posmatrati kao test političke zrelosti i opredijeljenosti BiH za evropske integracije. Brisel time šalje poruku da će budući koraci prema EU zavisiti od konkretnih poteza, a ne od deklarativnih izjava.