Rusi zbog sankcija prekidaju eksploataciju nafte u BiH

Preduzeće Jadran-Naftagas iz Banje Luke obavijestilo je Opštinu Šamac da prekida istraživanje i eksploataciju nafte u mjestu Obudovac na području ove opštine, saznaje Fokus. 

Načelnik opštine Šamac Đorđe Miličević potvrdio je da je preduzeće Jadran-Naftagas d.o.o. Banja Luka odlučilo prekinuti istraživanje i eksploataciju nafte na ovom području. Razlog – uvedene međunarodne sankcije Ruskoj Federaciji i pad cijene nafte na svjetskom tržištu.

Američke sankcije zatvorile vrata NIS-u

Kompanija Jadran-Naftagas, koju su osnovali Naftna industrija Srbije (NIS) i ruski Njeftegazinkor, direktno je pogođena odlukom američkog Ministarstva finansija koje je 10. januara ove godine stavilo NIS na crnu listu sankcija zbog vlasničkog udjela ruske kompanije Gaspromnjeft. Sankcije su dio šire kampanje da se Moskvi onemogući finansiranje rata u Ukrajini putem energetskih prihoda.

NIS je više puta pokušao od američke strane ishoditi posebnu licencu kako bi mogao nastaviti s operacijama, no sudbina tih zahtjeva ostaje neizvjesna. Rok do kojeg važi posljednja licenca ističe 27. juna, a nakon toga kompanija neće moći legalno poslovati na međunarodnom tržištu bez američke dozvole.

Milionski planovi – nikad ostvareni

Još 2011. godine Vlada RS dodijelila je Jadran-Naftagasu koncesiju za istraživanje i eksploataciju ugljovodonika (nafte i plina) na cijeloj teritoriji RS. Projekat je tada najavljivan kao investicija vrijedna 345 miliona KM, uz otvaranje 500 novih radnih mjesta.

Geološki radovi su započeti 2013. godine na području Obudovca, ali su kasnije informacije o rezultatima i eventualnoj proizvodnji bile rijetke i nejasne. Iako je u više navrata kompaniji produžavana koncesija, nadležni su tvrdili da nalazi nisu dovoljni za komercijalnu eksploataciju.

Ekološke dozvole izdane, a eksploatacija obustavljena

Uprkos slabom učinku, u februaru 2023. Vlada RS odobrila je vađenje do 4.800 m³ sirove nafte “radi ispitivanja kvaliteta”, a u novembru iste godine izdata je i ekološka dozvola za proizvodnju na 1.669 hektara teritorije Opštine Šamac. Planirana dnevna proizvodnja bila je 20 tona nafte.

Samo pola godine kasnije, Jadran-Naftagas obavještava lokalne vlasti da obustavlja eksploataciju. Prema svemu sudeći, geopolitičke tenzije i međunarodne sankcije su zatvorile vrata projektu, čime su ambiciozni planovi – ponovo ostali samo na papiru.

NIS šuti, Dodik i dalje u Moskvi

Iako je Fokus poslao zvanični upit kompaniji Jadran-Naftagas, do zaključenja ovog teksta odgovor nije stigao. U međuvremenu, političke veze entitetskih vlasti s Moskvom ostaju čvrste – Milorad Dodik i lideri iz RS-a redovno posjećuju Rusiju, uprkos upozorenjima i sankcijama iz EU i SAD-a.

Ostaje otvoreno pitanje – da li će RS uopšte moći razvijati bilo kakve energetske projekte u saradnji sa sankcionisanim ruskim kompanijama, ili će ekonomski pritisci sa Zapada u potpunosti zaustaviti ovu saradnju?