MISTERIJA IZBORNE NOĆI: SNSD slavi, ali rezultati iz ključnih gradova kvare euforiju…

Kandidat SNSD-a i vladajuće koalicije za predsjednika Republike Srpske, Siniša Karan, ostvario je veoma tijesnu pobjedu nad kandidatom opozicije, Brankom Blanušom iz SDS-a, prema dosad dostupnim preliminarnim rezultatima. Iako se čeka zvanična potvrda Centralne izborne komisije Bosne i Hercegovine (CIK BiH), trenutne brojke pokazuju da je Karan u blagoj prednosti, s približno 10.000 glasova više u odnosu na Blanušu. Ipak, analiza rezultata po gradovima otkriva daleko složeniju sliku nego što se na prvi pogled čini.

Najzanimljiviji podatak jeste taj da je Blanuša, zbirno gledano, osvojio više glasova u većini opština Republike Srpske. Ipak, presudnu ulogu u ukupnom rezultatu imala su tri grada – Doboj, Zvornik i Laktaši – koji se već godinama nalaze pod povećalom javnosti, opozicije, posmatrača i stručnjaka za izborni proces. Ove lokalne zajednice od ranije nose reputaciju “gradova slučajeva”, jer iz izbornog ciklusa u izborni ciklus donose rezultate koji statistički odstupaju od prosjeka ostatka entiteta i gotovo uvijek idu izrazito u korist SNSD-a.

Upravo je u Doboju, Zvorniku i Laktašima Karan stekao glasove kojima je nadoknadio i nadmašio Blanušinu prednost iz većine drugih opština. Prema preliminarnim podacima, razlika koju je SNSD ostvario u ta tri grada zapravo je veća od ukupne razlike na nivou Republike Srpske, što znači da bi bez rezultata iz ovih lokalnih zajednica ishod izbora bio potpuno drugačiji.

Pažnju javnosti i sumnje opozicionih partija dodatno je izazvala činjenica da je proces brojanja glasova u Doboju i Zvorniku trajao znatno duže nego u većim gradovima, poput Banje Luke. Banja Luka je više nego dvostruko veća od Doboja i Zvornika zajedno, a ipak je završila brojanje mnogo ranije i bez značajnih kašnjenja. To što su u manjim, ali politički osjetljivim sredinama rezultati pristizali posljednji, dodatno je podgrijalo optužbe o mogućim nepravilnostima.

Zbog svega navedenog, SDS i ostale opozicione partije saopštile su da ne priznaju Karanovu pobjedu. Najavili su podnošenje zahtjeva za poništavanje izbora u Doboju, Zvorniku i Laktašima, te zahtijevaju njihovo ponavljanje. Opozicija tvrdi da posjeduje dovoljno dokaza o nepravilnostima, među kojima navode neuobičajeno visoku izlaznost u posljednjim satima glasanja, nagli rast glasova za SNSD nakon zastoja u unosu podataka, kao i svjedočenja biračkih posmatrača o sumnjivim aktivnostima u blizini biračkih mjesta.

SNSD, s druge strane, odbacuje sve navode o neregularnostima i tvrdi da opozicija pokušava opravdati izborni poraz stvaranjem političke afere. Njihovi predstavnici ističu da su izborne komisije radile u skladu sa zakonom te da “svako ko sumnja u rezultate treba podnijeti formalne prigovore CIK-u, a ne rušiti stabilnost Republike Srpske”.

Evo šta se dešava

Trenutno u Republici Srpskoj vlada izrazito napeta atmosfera. Opozicija održava sastanke i prikuplja dokumentaciju kako bi formalizovala prigovore CIK-u, dok pristalice SDS-a traže javno objavljivanje svih zapisnika iz spornih lokalnih zajednica. SNSD poručuje da čekaju potvrdu pobjede i optužuju opoziciju za “politički cirkus”. Građani su zbunjeni, a društvene mreže pune su podijeljenih mišljenja.

Šta slijedi

U narednih nekoliko dana CIK BiH će imati ključnu ulogu u razrješenju situacije. Komisija mora razmotriti sve pristigle prigovore i utvrditi postoje li osnovi za ponavljanje izbora u pojedinim opštinama. Ako CIK prihvati zahtjeve opozicije, izborni proces će se značajno produžiti, a Republika Srpska mogla bi ući u novu političku krizu. Ukoliko CIK odbije prigovore, opozicija najavljuje masovne proteste, dodatne pravne korake i obraćanje međunarodnim institucijama.

Jedno je sigurno – izborna priča u Republici Srpskoj nije završena. Naprotiv, tek ulazi u svoju najdramatičniju fazu.